Kategoria: Po drodze – blog ks. J. Sochy (Strona 19 z 32)

     Przeżywam rekolekcje z siostrami brygidkami w Częstochowie. Trwamy w rytmie modlitwy Liturgii Godzin i rozważamy cztery gesty Jezusa z Ostatniej Wieczerzy: wziął chleb, pobłogosławił, połamał i rozdał. 

   Wczoraj obejrzeliśmy wspólnie przepiękny film „Ludzie Boga” o trapistach francuskich, którzy ponieśli śmierć męczeńską w Algierii, w 1996 roku. Myślę, że ich życie było dochodzeniem do rozumienia owych czterech gestów eucharystycznych. 

    O. Christian de Cherge, przełożony mnichów, zanim wstąpił do zakonu,  był oficerem w armii francuskiej.  Od lipca 1959 r. do stycznia 1961 r. stacjonował w Algierii, gdzie trwały walki niepodległościowe. Wtedy to właśnie zaprzyjaźnił się z człowiekiem imieniem Mohammed, mężczyzną bardzo rodzinnym, prostym a jednocześnie pobożnym muzułmaninem. W krótkim czasie zbudowali głęboką więź przyjaźni. Pewnego dnia, podczas potyczki wojskowej, Christian został wzięty do niewoli przez wojska algierskie. Jego przyjaciel, Mohammed, zainterweniował i przekonał swoich rodaków, by uwolnili Christiana, którego przedstawił jako sympatyzującego z Algierczykami. Francuz został zwolniony, jednakże następnego dnia Mohammed został zamordowany, w odwecie za jego rolę w uwolnieniu chrześcijanina.

    Akt bezinteresownej troski ze strony jego muzułmańskiego przyjaciela, który w efekcie oddał życie za chrześcijanina, trwale przypieczętował duszę Christiana. To dlatego właśnie, już jako mnich, postanowił powrócić do Algierii i żyć solidarnie ze społecznością muzułmańską w górach Atlasu i pozostać tam do śmierci. Ofiarna miłość przyjaciela pomogła mu zrozumieć coś z Ofiary eucharystycznej, która jest doświadczeniem Paschy Jezusa Chrystusa, który oddał życie za wielu, by mogli żyć.

    Christian wspominał w swoich zapiskach, iż gdy przystępował do Pierwszej Komunii Świętej poprosił mamę, by wyjaśniła mu coś ze Mszy Świętej, a ona powiedziała: „później zrozumiesz”.  Paradoksalnie stało się to przez śmierć przyjaciela i jego własną drogę ku męczeństwu. 

    8 grudnia 2018 r. siedmiu mnichów z Tibhirine zostanie beatyfikowanych. Dla mnie staną się patronami życia czterema gestami eucharystycznymi.

Podziel się

     Listopadowe spotkanie z więźniami podczas Kursu Alpha przypomniało mi dwie myśli z orędzia Franciszka na Drugi Światowy Dzień Ubogich:
– spotkanie z ubogimi to uprzywilejowane miejsce nowej
ewangelizacji,
– ubodzy ewangelizują nas.

   Na zdjęciu ekipa, która na własnej skórze przekonuje się co środę o tym, o czym pisze papież. Na pewno i nam „poszerzyła się” wczoraj wewnętrzna wolność. Co do osadzonych, to towarzyszyła mi myśl o tym, iż gdzie Duch Święty tam wolność. Cały wieczór poświęciliśmy wczoraj tematowi Ducha. Były nauczania, była modlitwa o doświadczenie Ducha Świętego, była Spowiedź Święta i była smaczna kolacja, podczas której panował duch radości… i wolności. Ufam, że dla wielu uczestników Alphy w areszcie, ten kurs to droga do wolności.

Podziel się

   Jan Chrzciciel zanurzał ludzi  w wodzie to znaczy „omywał”, ukazywał zło i grzech, ale nie mógł  im pomóc w przezwyciężaniu zła i grzechu. Jezus Chrystus chrzcił ogniem, to znaczy dawał Ducha, który mógł zmienić i ocalić człowieka. W jaki sposób Jezus chrzci Duchem Świętym? Dając łaskę i wspólnotę. Przyjęcie wspólnoty, która staje się  ogniem oczyszczającym z egoizmu, uzależnień,  myślenia o sobie, kręcienia się wokół siebie, to jedno z najtrudniejszych i największych wyzwań na drodze wiary, a jednocześnie to decyzja i proces uwalniające wielkie dobro. Wiedzą o tym ludzie, którzy przeszli program „12 kroków” w różnych grupach oraz Ci, którzy znaleźli w Kościele wspólnoty,  w których ludzie otwierają się na autentyczne przyjęcie drugiego i przeżywają fakt bycia przyjętymi w swojej kruchości.  

     Z „Hymnu o Duchu Świętym”  autorstwa Kiko Arguello:

Duch Święty,
który sprawia że jesteśmy osobą;
jest bardziej mną niż ja sam,
jest bardziej nami niż my sami,
jest wszystkim we wszystkich,
jest w Kościele świętą Koinonią,
jest miłością doskonałą,
jest Bogiem.

Podziel się

 Jakub, którego opisuje Księga Rodzaju,  przeżył ciekawe doświadczenie. Otóż, pewnej nocy miał sen, w którym widział drabinę łączącą niebo z Ziemią i aniołów zstępujących i wstępujących. To mistyczne wydarzenie tak go poruszyło, że postanowił ustawić kamień-ołtarz właśnie w tym uprzywilejowanym miejscu. Dla patriarchy Jakuba owo konkretne miejsce stało się święte i wyjątkowe, tak jak później wyjątkowymi miejscami kultu, gdzie niebo łączyło się z Ziemią, stały się świątynie i kościoły. Dla wielu ludzi te budynki – miejsca były i są jak owa drabina ze snu Jakuba. Z drugiej strony w Nowym Testamencie napotykamy niezwykłą rozmowę Jezusa z Samarytanką, która ma kłopot z owym miejscem spotykania Boga. Pyta Jezusa: czy tym miejscem jest świątynia w Jerozolimie, czy też samarytańskie sanktuarium na górze Garizim. Jezus jej odpowiada pokazując, iż owa „drabina łącząca niebo z Ziemią” jest w niej.

Gdzie jest więc Kościół? W człowieku czy w budynku? Otóż, istnieją dwa wymiary jednego Kościoła dane nam przez Boga; jeden jest poza nami, fizyczny i konkretny, drugi jest wewnątrz nas, to ten duchowy. Wydaje się, że sytuacją najdojrzalszą byłaby taka, w której oddawalibyśmy cześć Bogu w obu miejscach, na zewnątrz, w naszych budynkach kościelnych i w głębi serca, w sumieniu. Niestety nie zawsze tak jest. Dzisiaj,  ogromne napięcia kościelne istnieją we wszystkich głównych religiach i we wszystkich denominacjach chrześcijańskich, pomiędzy tymi, którzy definiują Kościół głównie lub wyłącznie przez swoje aktywne uczestnictwo w strukturach. Tacy ludzie mówią: „jeśli nie przychodzisz do kościoła, nie jesteś prawdziwym wyznawcą”. Z drugiej strony są ci, którzy definiują Kościół jako oddawanie Bogu czci na sposób duchowy. Tacy ludzie mówią: „jestem duchowy, ale nie religijny”.

Co ciekawe, obie grupy mają rację i obie są w błędzie oraz, co ważniejsze, obie muszą poszerzyć swoje rozumienie Kościoła. Bóg dał nam obydwa wymiary Kościoła, które są niezbędne. Myślę, że zwłaszcza wielu mężczyzn zmaga się z życiem duchowym. Natomiast dużo łatwiej rozumieją oni znaczenie budowli kościelnych, miejsc świętych i struktur kościelnych, które autentycznie ugruntowały ich życie religijne. Dla nich „drabina Jakubowa” jest na zewnątrz. Wiele kobiet, choć nie tylko, prowadzi bogate życie duchowe, jednocześnie walcząc z Kościołem jako instytucją, która zbyt łatwo i czasami bałwochwalczo uprzywilejowuje pewne ludzkie organizacje, miejsca i osoby. Obie grupy mają przed sobą wyzwanie, by nauczyć się czegoś od siebie nawzajem i głębiej zrozumieć wzajemne relacje dwóch wymiarów Kościoła.

(Tekst powstał na podstawie artykułu R. Rolheisera, Two Churches, Two Sacred Places, Two Struggles.)

Podziel się

Hollywood, pod koniec lat dziewięćdziesiątych, nakręciło film „Miasto aniołów”. Głównym bohaterem filmu był anioł o imieniu Set, który miał za zadanie towarzyszenie niedawno zmarłym w przechodzeniu do życia pozagrobowego. Podczas jednej z takich misji Set zakochał się w młodej lekarce.  Jako anioł, nigdy nie doświadczył dotyku ani smaku, a teraz głęboko zakochany pragnął fizycznie dotknąć i kochać swoją sympatię. Stanął przed dylematem: jako anioł z wolną wolą ma możliwość porzucenia swojego statusu anielskiego, by stać się człowiekiem, ale  będzie to kosztem wyrzeczenia się nieśmiertelności. Może też pozostać aniołem i zrezygnować ze zmysłowej miłości.  To trudny wybór: nieśmiertelność bez zmysłowych doświadczeń, czy też bycie człowiekiem ze wszystkimi przygodnościami jakie przynosi ziemski status: starzeniem się, chorobą i ostateczną śmiercią. On wybrał to drugie – rezygnacje ze swojego statusu nieśmiertelnego anioła.  Film jest zrobiony w taki sposób, że ogromna większość widzów jest wciągnięta  w dokonany wybór. Obezwładniająca rzeczywistość zmysłów sprawia, że ​​wszystko inne wydaje się nierzeczywiste, eteryczne. To, czego doświadczamy poprzez nasze zmysły, to co widzimy, słyszymy, smakujemy, dotykamy i wąchamy jest tym, co jest dla nas prawdziwe. Dzisiaj posiadamy własną wersję słynnego stwierdzenia Kartezjusza. Dla nas pewnikiem jest deklaracja: czuję, więc jestem!

Niestety duchowość, w praktycznie każdej ważnej tradycji religijnej, wydawała się twierdzić na odwrót. To życie duchowe jedynie było warte uwagi, co sprawiało, że w niektórych tendencjach duchowości życie zmysłowe było rozumiane jako zagrożenie.  Dzisiaj, w zsekularyzowanym świecie, wydaje się, że jest odwrotnie. Zmysły gwałtownie przebijają ducha. Zeświecczone anioły, w przeciwieństwie do starych aniołów religijnych, mają tę samą opcję co Set. Wydaje się, że pozorna nieokreśloność ducha nie pasuje do rzeczywistości zmysłów.

      Co jest bardziej realne: świat ciała i zmysłów, czy świat ducha? Tak postawione pytanie wprowadza nas w fałszywą dychotomię. Jako chrześcijanie wierzymy, że jesteśmy zarówno ciałem jak i duszą, ciałem i duchem i że nie można oddzielać tych dwóch wymiarów. Jest w nas coś z ssaka i jest w nas coś z anioła. Nasz duch jest otwarty na życie tylko przez nasze zmysły, a nasze zmysły niosą w sobie głębię i znaczenie tylko dlatego, że są ożywione przez ducha. Nie jesteśmy tylko ssakami, ale też nie jesteśmy czystymi duchami. Pięknym jest to, że ograniczone radości, które przeżywamy zmysłami poprzez świat ducha mogą być pogłębione. Zwykłe przyjemności życia mogą być głębokie lub płytkie, bardziej mistyczne lub bardziej zwierzęce, w zależności od tego jak bardzo szanujemy aspekt duchowy w nas. I odwrotnie, nasza duchowość i nasze życie modlitewne może być prawdziwe lub jedynie fantazją, w zależności od tego, jak bardzo wcielamy je w to, co zmysłowe. Ta zależność dotyczy każdej sfery naszego życia. Na przykład seksualność może być głęboka lub płytka, bardziej mistyczna lub jedynie zwierzęca, wszystko zależy od tego, ile w niej jest ducha, a ile w niej jest jedynie zmysłów zewnętrznych; to samo dotyczy naszego doświadczenia piękna, czy to w naszym widzeniu, słuchaniu, dotykaniu, smakowaniu lub wąchaniu. Każde doświadczenie zmysłowe może być głębokie lub płytkie; zależnie od tego, ile w nim jest duszy, tak jak i każde doświadczenie piękna może wydawać się nierealne i wyimaginowane,  jeśli jest zbyt oderwane od zmysłów.

(Refleksja na podstawie tekstu Ronalda Rolheisera, Angels and the City)

Podziel się

     Kiedy w minioną środę przyjechałem do Łodzi, to  na jednej z głównych ulic zauważylem wielki plakat reklamujący film W. Smarzowskiego „Kler”. Nie pojechałem tam jednak, by pójść do kina, ale dlatego by spotkać się z księżmi, z klerem i muszę wyznać, że bardzo tego potrzebowałem. Abp Grzegorz Ryś zaprosił do Łodzi filipińskiego kardynała Tagle i to on poprowadził trzy wieczorne spotkania. Trzy piękne wieczory. W dwóch pierwszych uczestniczyłem dzięki internetowi.

    W poniedziałek kardynał mówił o powrocie do widzenia drugiego jako daru, a nie jako problemu. Wspomniał, że tak łatwo patrzeć na człowieka tylko poprzez jego użyteczność, wartość rynkową. Patrzenie w prespektywie osoby, daje możliwość budowania rzeczywistości podobnej do domu, a nie do giełdy rynkowej. We wtorek księża i biskupi spowadali się przeżywając nabożeństwo pokutne i doświadczając powrotu do domu, do siebie. Podstawą do nawracania się była przypowieść o miłosiernym Ojcu i powrocie syna, którego grzech uczynił problemem dla niego samego i innych. Syn jednak nie był problemem dla ojca, był darem. To niesamowite widzieć jak kilkuset księży plus kilku biskupów spowada się, przyznaje się do swojej grzeszności i wyraża w ten sposób pragnienie nawracania się. 

      Trzeciego dnia kardynał Tagle mówił o życiu księdza jako o Officium Amoris, czyli o służbie-postawie miłości. Bardzo mnie dotknęło jego proste i głębokie przepowiadanie, wsparte świadectwem. Kardynał opowiedział m.in. o tym, iż podczas swoich studiów doktoranckich w Stanach Zjednoczonych, postanowił zaangażować się jako wolontariusz w hospicjum prowadzonym przez Misjonarki Miłości od Matki Teresy z Kalkuty. Pewnego dnia dane mu było towarzyszć umierającemu człowiekowi i wydawało mu się, że wszystko robi właściwie. Umył swojego podopiecznego, zmienił mu pościel, zapalił świecę, postawił kwiaty na stoliku i … zaczął czytać Biblię oraz komentować ją owemu umierającemu. Na to do pokoju wszedł inny, śmiertelnie chory na HIV,  człowiek i powiedział do umierającego: „Ryszard kochamy Ciebie. Ryszard za chwilę będziesz widział Jezusa. Powiedz Jezusowi, że Go kochamy”.  Kardynał, gdy opowiedział to zdarzenie miał łzy w oczach i pytał: „dlaczego ja nie umiałem wtedy tak powiedzieć? To nie ja, ale ten chory na HIV człowiek był głosicielem Słowa Miłości”. Po tej konferencji-świadectwie była zbiórka pieniężna na samochód dla hospicjum domowego w Łodzi, czyli konkretna odpowiedź księży na słuchane Słowo. Ważnym znakiem było to, że zbiórkę rozpoczęto do biskupów.

    Bardzo podobało mi się również to,  co robił podczas rekolekcji ks. abp G. Ryś. Otóż każdego wieczoru zapraszał księży do swego domu na kolację i tworzył przestrzeń do spotkania. Miałem okazję uczestniczyć w środowej agapie, którą cechowała radosna atmosfera i możliwość porozmawiania z braćmi kapłanami.  Każdy ksiądz otrzymał też od arcybiskupa Rysia ciekawą książkę, napisaną przez Diego Fares’a, argentyńskiego jezuitę, zatytułowaną „Dziesięć rad papieża Franciszka dla kapłanów”.

     W Łodzi spotkałem kler, spotkałem wspaniałego, autentycznego kardynała Luis’a Antonio Tagle. Tęsknię za takimi rekolekcjami i cieszę się, że abp Ryś zapowiedział ich kontynuację. 

Podziel się

Okres wakacji to czas odwiedzania miejsc i ludzi. Może się jednak okazać, że kolekcjonowanie nowych i egzotycznych wrażeń wcale nie wyprowadza z nudy. Ciekawą intuicję napotkałem u R. Rolheisera. Otóż ten dociekliwy myśliciel zauważa, że słowo „zainteresowanie” wywodzi się od dwóch łacińskich słów „inter” i „esse”. Opisowo można powiedzieć, że zainteresowanie, to bycie wewnątrz istoty.  Można być w wielu miejscach, spotykać wielu ludzi, ale nigdy nie być wewnątrz tych doświadczeń, ciągle być na powierzchni i właśnie wtedy pojawia się znudzenie. Dzisiaj świat „proponuje” gadżety, filmy, podróże, gry, hobby, wiadomości, relacje z celebryckich wydarzeń, transmisje sportowe, wiele spraw do których wnętrza nie mamy dostępu i ostatecznie, gdy ich posmakujemy po wierzchu, to pozostawiają nas one znudzonymi.

Nasza zwyczajność, a więc m.in.: rodzinny czy plebanijny stół obiadowy, miejsce pracy, dojazd do pracy, kościelne nabożeństwo, sąsiedzkie spotkanie…. czyli nasza codzienna rutyna, nasz codzienny chleb, to są właśnie te rzeczywistości, które są szansą, by wejść w nie, w głąb. Doświadczenie nie jest tym, co dzieje się z nami, ale jest tym, co my z nim robimy.

Rainer Maria Rilke w „Listach do młodego poety” sugeruje, że nuda to usterka po naszej stronie. W swojej korespondencji z młodym poetą dowiaduje się, że jego „rozmówca” pozazdrościł mu wielu podróży po Europie i spotkań z interesującymi ludźmi. Dla młodego adepta sztuki pisarskiej poglądy Rilkego opierały się w dużej mierze na tym, że przebywał i żył w dużych miastach, spotykał interesujących ludzi i był stymulowany w sposób, o którym ten młody człowiek, żyjący w małym miasteczku, mógł tylko pomarzyć. Odpowiedź Rilkego stała się klasyczną refleksją na temat nudy: „Jeśli twoje codzienne życie wydaje się kiepskie, nie obwiniaj go; obwiniaj siebie, powiedz sobie, że nie jesteś jeszcze na tyle poetą, by wydobyć bogactwo ze swojego życia; dla Stwórcy nie ma ubogiego, biednego i obojętnego miejsca „.

Podziel się

   Strasznie boli to, co dzieje się w Kościele. Ujawnione skandale seksualne z udziałem hierarchów i walka byłego nuncjusza przeciwko papieżowi sprawiają, że Kościół płonie w ogniu grzechu. Jednakże w tym samy czasie, ten sam Kościół, płonie ogniem Ducha Świętego w wielu miejscach. Miałem okazję tego doświadczać w Krakowie, podczas rekolekcji, które prowadził abp Grzegorz Ryś. Rozważał z rekolektantami Pierwszy List do Koryntian i zatytułował swoje rekolekcje: „Wielkie pytania Kościoła”. Słowo Boże poruszało, pocieszało i otwierało nowe przestrzenie. Innym pocieszeniem Ducha była dla mnie ekumeniczna modlitwa, którą przeżyłem w przepięknej katedrze w Durham. Podczas modlitwy wieczornej,  w tej anglikańskiej świątyni,  modlono się za papieża Franciszka,  prosząc Boga o błogosławieństwo na trwającą wtedy pielgrzymkę papieską w Irlandii. Byłem poruszony tą pamięcią duchownego anglikańskiego o papieżu. Duch przekracza granice i pozwala się jednoczyć w Kościele. 

     Ogień grzechu i ogień Ducha w tym samym czasie,  w tym samym Kościele. Przypomina mi się tekst Carlo Carretto,  włoskiego księdza, który wiele lat spędził na pustyni algierskiej szukając Boga. Pod koniec życia, a zmarł 1988 roku, napisał książkę „Szukałem i znalazłem”. Było to jego świadectwo życia. Ten doświadczony człowiek pisał m.in. o Kościele, grzechu i Duchu Świętym:

   „Jakżeż wywołujesz sprzeciw, Kościele, a jednak, jakże Cię kocham! Ileż sprawiłeś mi cierpienia, a jednak, ileż Tobie zawdzięczam! Chciałbym widzieć Cię zburzonym, a jednak potrzebuję Twojej obecności. Tyle jest w Tobie zgorszenia, a jednak z Ciebie rodzą się święci! Nie widziałem na świecie nic bardziej obskuranckiego, bardziej skompromitowanego, bardziej fałszywego i nie dotknąłem nic bardziej czystego, bardziej szlachetnego, bardziej pięknego. Ileż razy miałem ochotę wyrzucić Cię za drzwi mojej duszy i ileż razy się modliłem, abym umarł w Twoim bezpiecznym objęciu…Nie, nie mogę być wolny od Ciebie, bo jestem jednym z Tobą. A także – dokąd pójdę? Aby zbudować kolejny kościół? Ale nie mogę zbudować drugiego bez tych samych wad, ponieważ są to moje własne porażki, które noszę w sobie. I znowu, jeśli go zbuduję, będzie to mój kościół, a nie Chrystusa. Nie, jestem na tyle dorosły, aby wiedzieć, że nie jestem lepszy od innych. Nie opuszczę tego Kościoła, założonego na tak kruchej skale, ponieważ założyłbym jeszcze jeden na równie wątłej skale – mojego ja. A zatem, jakie są kamienie? Liczy się obietnica Chrystusa, liczy się cement łączący kamienie w jedno – Duch Święty. Jedynie Duch Święty może budować Kościół z kamieni równie nieczytelnych jak my”.

Podziel się